Druga edycja ogólnopolskiego badania Krajowego Rejestru Długów „KoronaBilans MŚP” przynosi znaczącą poprawę bieżącej oceny sytuacji ekonomicznej firm. Przedsiębiorcy dostrzegają pozytywne skutki odmrożenia gospodarki, odważniej planują inwestycje i nie myślą o redukcji zatrudnienia. Wciąż jednak żywe są obawy o spadek przychodów w najbliższych trzech miesiącach
Już prawie co trzecia badana firma pozytywnie ocenia swoją bieżącą sytuację ekonomiczną. Miesiąc temu taką ocenę wystawiła zaledwie co czwarta firma. Mniej też badanych przedsiębiorców z sektora MŚP przyznaje, że ich aktualna sytuacja ekonomiczna jest zła – spadek o 10 pkt. proc. w stosunku do pierwszej edycji badania.
– Widać, że przedsiębiorcy odczuwają już pozytywne skutki odmrażania gospodarki – mówi Adam Łącki, prezes Zarządu Krajowego Rejestru Długów Biura Informacji Gospodarczej SA. - Ich bieżące oceny sytuacji ekonomicznej są bardziej optymistycznie niż miesiąc temu. Z większą nadzieją patrzą także w przyszłość. Obecnie co trzecia firma prognozuje, że w najbliższych trzech miesiącach jej sytuacja ekonomiczna ulegnie poprawie. Miesiąc wcześniej taką nadzieję miała zaledwie co siódma firma
Niestety, wśród firm z sektora MŚP wciąż widoczny jest niepokój o malejące przychody w przyszłości. Nie jest on może tak znaczący jak w zeszłym miesiącu, jednak odczuwa go ponad połowa przedsiębiorców. O ile w pierwszej edycji badania 79% ankietowanych obawiało się, że w najbliższych trzech miesiącach ich przychody zmaleją, o tyle w drugiej edycji takich wskazań jest nadal sporo, bo 64,5%.
– Ten lęk przedsiębiorców o malejące przychody znajduje odzwierciedlenie w zwiększonym zainteresowaniu windykacją – mówi Jakub Kostecki, prezes Zarządu firmy windykacyjnej Kaczmarski Inkasso. - Przedsiębiorcy mają świadomość, że utrzymanie płynności finansowej jest kluczowe dla przetrwania firmy. Właściciele firm dzisiaj, chętniej niż przed epidemią, oddają sprawy do windykacji. Szybciej upominają się o zapłatę, przyznając, że potrzebują gotówki jak powietrza i nie mogą już czekać miesiącami na zapłatę od kontrahentów. Mając pieniądze na firmowym koncie, lepiej oceniają swoją sytuację ekonomiczną i optymistycznie patrzą w przyszłość, ponieważ czują się bezpieczniej.
Decyzje związane z kontynuacją działalności
Nieznacznie zmniejszył się odsetek firm (z 89% do 81%), które widzą wpływ koronawirusa na działanie przedsiębiorstwa. Spadła liczba firm, które musiały częściowo zawiesić bądź całkowicie zamknąć działalność, co ma związek głównie z luzowaniem rządowych restrykcji. Wzrosła natomiast liczba firm (z 60% do 69,5%) zmuszonych ograniczyć sprzedaż bądź produkcję.
Najnowsza edycja badania pokazuje też, że przedsiębiorcom łatwiej teraz o kupno materiałów, komponentów czy podzespołów niezbędnych do produkcji, sprzedaży czy świadczenia usług. O ile w ubiegłym miesiącu taki problem miało 42% ankietowanych, o tyle dziś tę trudność wskazuje co trzecia firma. Nie potwierdziły się więc poprzednie obawy firm. Wówczas ponad połowa badanych przedsiębiorstw przewidywała takie trudności w najbliższych trzech miesiącach. Dziś trudności w przyszłych dostawach materiałów prognozuje 30% firm, czyli o 20 pp. mniej niż miesiąc wcześniej.
Planowane inwestycje
Optymizm widać również w inwestycjach. Zwiększyło się bowiem grono firm, które w najbliższych trzech miesiącach planują przeznaczyć pieniądze na rozwój. W poprzednim badaniu zamierzało to zrobić 12,3%, a obecnie już 16,6% firm. Nadal najwięcej firm chce inwestować w nowe maszyny i sprzęt – to 52% wobec 54,5% poprzednio. Ale największy ruch widać w innej sferze. Już 18% przedsiębiorców jest gotowych kupować komponenty i materiały potrzebne do produkcji. Wcześniej przymierzało się do tego zaledwie 11,4%. To oznacza, że jest zapotrzebowanie na ich produkty. Przybyło też firm, które będą rozwijać działalność, kupując grunty. Jeszcze miesiąc temu przedsiębiorcy byli bardzo ostrożni, bo zaledwie 2,3% z nich planowało zakup ziemi. Obecnie grupa ta urosła do 6%.
Mniej podmiotów niż poprzednio chce natomiast inwestować w systemy IT, aplikacje i sklepy internetowe. Teraz myśli o tym tylko 24% przedsiębiorców wobec 31,8% miesiąc wcześniej.
– To akurat nie powinno dziwić, gdyż wiele firm wdrożyło już rozwiązania IT w ostatnich tygodniach – twierdzi Adam Łącki. - Dla nich przeniesienie działalności do Internetu oznaczało „być albo nie być”. Ten przyspieszony kurs cyfryzacji był niezbędny, aby firmy mogły przetrwać bądź nie stracić płynności finansowej. Mali i średni przedsiębiorcy zdali egzamin z elastyczności biznesowej na piątkę. Widać, że nie poddają się i potrafią błyskawicznie reagować na zmieniającą się sytuację gospodarczą.
Zatrudnienie
Odetchnąć z ulgą mogą też pracownicy. Mniej firm niż w ubiegłym miesiącu planuje redukcję zatrudnienia. Zamierza to zrobić tylko 8,7% przedsiębiorstw wobec 25,8% poprzednio. Co więcej, już 12,7% firm (w porównaniu do 8,2% w ubiegłej edycji badania) zatrudni nowych pracowników.
Oznacza to, że firmy otrząsnęły się z pierwszego szoku, korzystają z tarczy antykryzysowej i starają się racjonalnie zarządzać kadrą. W jednym przypadku jest to obniżka wynagrodzeń, w innym skrócenie czasu pracy, ale widać, że plany związane z redukcją zatrudnienia zeszły na dalszy plan.
Pomoc rządowa
Na początku czerwca Sejm uchwalił tzw. tarczę antykryzysową 4.0. Przewiduje ona m.in. dopłaty do kredytów dla firm, które mają kłopoty w związku z epidemią koronawirusa. Zainteresowanie pomocą rządową utrzymuje się na wysokim poziomie. Jak wynika z najnowszego badania KRD, skorzystać z niej zamierza 76% firm (miesiąc temu było to prawie 80%). W porównaniu z poprzednią edycją badania, o 5 pp. wzrósł natomiast odsetek przedsiębiorców, którzy nie planują się po nią zgłaszać (z 12,6% do 17,6%). Może to wynikać z tego, że skorzystali już z propozycji zawartych we wcześniejszych wersjach Tarczy antykryzysowej lub proponowane teraz wsparcie skierowane jest do firm z innego sektora.
Największym zainteresowaniem wśród przedsiębiorców wciąż cieszą się rozwiązania gwarantujące odroczenie składki ZUS. Zamierza z nich skorzystać ponad 70% badanych firm. Kolejne na liście są: dofinansowanie zatrudnienia, z którego skorzystać planuje 53% firm, oraz udzielane na preferencyjnych warunkach kredyty i pożyczki. Tymi zainteresowany jest co trzeci przedsiębiorca.
W porównaniu z poprzednim badaniem znacząco powiększyła się grupa firm zadowolonych z pomocy. Pozytywnie pakiet rządowy ocenia dziś 29% przedsiębiorców, poprzednio było to 11%. Spadł również odsetek niezadowolonych. Co prawda negatywnie proponowaną przez rządzących pomoc ocenia ponad połowa firm (54,5%), jednak zważywszy, że miesiąc wcześniej taką opinię prezentowało trzy czwarte przedsiębiorców, widać wyraźną zmianę nastawienia do wprowadzanych pakietów.
Główne wnioski z II edycji badania Krajowego Rejestru Długów „KoronaBilans MŚP”:
II edycja ogólnopolskiego Badania „KoronaBilans MŚP” została przeprowadzona przez IMAS International pod koniec maja 2020 r. na zlecenie Krajowego Rejestru Długów Biura Informacji Gospodarczej. Obejmuje grupę 301 firm z sektora MŚP, w tym: mikro (zatrudniające 3-9 osób), małe (10-49) i średnie przedsiębiorstwa (50-249). Technika badawcza: CATI/CAWI.