Sytuacja pandemii pokazała, jak wygląda problem wykluczenia cyfrowego wśród dzieci i młodzieży szkolnej w Polsce. Wielu nauczycieli wskazało, że w trakcie pandemii co najmniej jeden z ich uczniów nie uczestniczył w lekcjach zdalnych z powodu braku dostępu do komputera. Sytuacja dzieci z niezamożnych rodzin stała się w tym czasie bardzo trudna.
Z powodu pandemii COVID-19 w marcu 2020 roku szkoły po raz pierwszy przeszły na zdalne nauczanie, które trwało niemal do końca roku szkolnego 2019/2020. Część dzieci z niezamożnych rodzin z dnia na dzień straciło kontakt z nauczycielami. Dzieci, które nie miały w domu komputera, były narażone na ograniczony dostęp do edukacji. W nowym roku szkolnym od października 2020 r. do połowy maja 2021 r. uczniowie ponownie uczyli się ze swoich domów. Lekcje odbywały się w formie zdalnej, a zadania przesyłane były za pomocą e-maili bądź platform e-learningowych.
Sytuacja ta pokazała problem wykluczenia cyfrowego wśród dzieci i młodzieży szkolnej w Polsce. Według danych Centrum Cyfrowego opublikowanych w raporcie „Edukacja zdalna w czasie pandemii” aż 48% nauczycieli wskazało, że co najmniej jeden z ich uczniów nie uczestniczył w lekcjach zdalnych. Fundacja Świętego Mikołaja przeprowadziła badanie potrzeb wśród rodziców uczniów pochodzących z niezamożnych rodzin, którzy otrzymywali lub otrzymują stypendium na cele edukacyjne. 52% rodziców odpowiedziało, że zdarzają się sytuacje, w których kilkoro domowników musi skorzystać z jednego komputera w tym samym czasie, np. rodzeństwo w wieku szkolnym lub rodzice pracujący zdalnie. Ponad 30% rodziców stwierdziło, że brakuje im jednego dodatkowego komputera, a kolejnych 6% rodziców ma więcej niż 2 dzieci i brakuje im w domu przynajmniej dwóch komputerów.
Zespół Fundacji Świętego Mikołaja od momentu pierwszego zamknięcia szkół i przejścia na nauczanie zdalne prowadził intensywne działania na rzecz pomocy dzieciom zagrożonym wykluczeniem edukacyjnym. W roku szkolnym 2020/2021 wsparcie w postaci stypendiów Św. Mikołaja otrzymało 255 uczniów.
Stypendia zostały przyznane dzieciom uczącym się w 84 szkołach w całej Polsce, głównie w mniejszych miejscowościach. Najwięcej stypendystów jest w województwie podkarpackim (46), małopolskim (39), mazowieckim (38) i wielkopolskim (26). Wśród stypendystów jest 156 uczniów szkół ponadpodstawowych i 99 ze szkół podstawowych. 174 stypendiów otrzymały dziewczynki, 81 - chłopcy. Stypendium uczniowie najczęściej przeznaczali na zakup komputera i innych narzędzi do nauki zdalnej (kamerka, drukarka itp.), naukę języków obcych i pozostałe zajęcia dodatkowe, opłacenie obozów wakacyjnych, zakup książek i innych pomocy naukowych. Łączna kwota przekazana na rozwój dzieci w postaci Stypendiów św. Mikołaja w roku szkolnym 2020/2021 r. wyniosła 611 050 złotych.
- Jesteśmy ekspertami w pomocy dzieciom zagrożonym lub dotkniętym wykluczeniem edukacyjnym. Od 10 lat wraz ze szkołami z całej Polski budujemy społeczność osób, które wierzą, że edukacja jest szansą na lepszą przyszłość dla dzieci i wspierają zdolnych uczniów z niezamożnych rodzin poprzez program Stypendia św. Mikołaja. Przekazywane darowizny zamieniamy na comiesięczne stypendia, dzięki którym dzieci mogą rozwijać swoje talenty: opłacić zajęcia dodatkowe, treningi, naukę języków obcych albo kupić wymarzony instrument czy książki. Miniony rok pokazał nam wszystkim, jak ważna jest solidarność i to, że nawet w najtrudniejszej sytuacji zawsze możemy liczyć na siebie nawzajem. - mówi Joanna Paciorek z Fundacji Świętego Mikołaja.
Od początku wybuchu pandemii fundacja wspierała w sposób szczególny również dzieci w Aleppo. Szkoły w Syrii zostały zamknięte, a z powodu sytuacji w kraju nie było możliwości, aby dzieci mogły uczyć się zdalnie. Tysiące dzieci w Aleppo z dnia na dzień zostało pozbawionych możliwości nauki. Rozdystrybuowano paczki z żywnością i środkami higienicznymi. Kiedy tylko sytuacja na to pozwalała, w mini-szkole prowadzonej dzięki Fundacji Świętego Mikołaja odbywały się zajęcia edukacyjne i wyrównawcze.
Fundacja Świętego Mikołaja szerzy ideę dobroczynności organizując kampanie społeczne i zbiórki na rzecz pomocy dzieciom. Dodatkowo rozwija zaangażowanie młodzieży poprzez Akademię Liderów, w ramach której młodzi ludzie ze szkół ponadpodstawowych organizują autorskie projekty w swoich lokalnych społecznościach jako ich liderzy.